Θέλω να φανταστείς 2 ανθρώπους που θέλουν αγοράσουν κάποια αντικείμενα, κάθονται στο τραπέζι ο ένας απέναντι από τον άλλον και βγάζουν από την τσέπη τους ότι χρήματα έχουν με σκοπό να αγοράσουν τα αντικείμενα αυτό μαζί.
Τώρα θέλω να κάνεις κάποιες αλλαγές. Στην θέση των χρημάτων θέλω να βάλεις τα συναισθήματα και στην θέση των αντικειμένων που και οι δύο θέλουν να αγοράσουν βάλε την ηρεμία, την γαλήνη, τον σεβασμό, την αποδοχή και την αγάπη.
Οι παρεξηγήσεις, τα μαλώματα, τα έντονα αρνητικά συναισθήματα είναι απόλυτα φυσιολογικά γιατί είναι μέρος της ανθρώπινης φύσης μας. Το να μάθουμε να επιλύουμε τις διαφορές μας όμως είναι τέχνη, είναι συμβιβασμός και κατανόηση του εαυτού μας, των αναγκών μας καθώς και η επιθυμία μας να κρατήσουμε μια σχέση.
Αν δεν μας ενδιαφέρει η σχέση συνήθως δεν κάνουμε μεγάλη προσπάθεια να την κρατήσουμε. Όμως μπορεί και να μας ενδιαφέρει η σχέση αυτή αλλά να δούμε ότι η προσπάθεια μας είναι μάταιη. It takestwo to tango όπως λένε, πρέπει να θέλουνε και οι δύο.
‘Ενα από τα πρώτα συναισθήματα που βιώνουμε όταν δημιουργείται μία παρεξήγηση είναι ο θυμός και σκέψεις όπως, ‘ποτέ ξανά, δεν θέλω να την/τον ξαναδώ’, παίζουμε ξανά και ξανά την σκηνή της παρεξήγησης και θυμώνουμε ακόμη πιο πολύ. Φανταζόμαστε να απαντάμε στον άλλο με τον τρόπο που θέλαμε να απαντήσουμε μια και όταν είμασταν θυμωμένοι, παγώσαμε και δεν είπαμε όλα αυτά που θέλαμε με τον τρόπο που θέλαμε. Τώρα όμως από απόσταση έχουμε όλες τις απαντήσεις έτσι ώστε να κλείσουμε το στόμα του άλλου.
Στην εποχή μας πιά, πολλές παρεξηγήσεις και καβγάδες γίνονται πλέον διαδικτυακά. Η τεχνολογία μας δίνει την δυνατότητα να επανέλθουμε σε παλιότερα μηνύματα/ηχητικά μηνύματα -χειροπιαστές αποδείξεις όσων έχουμε πεί – μας βοηθάει να έχουμε έγκυρη εικόνα για το τί ακριβώς ειπώθηκε. Σε μια κατάσταση θυμού μπορεί να κάνουμε προσβλητικά σχόλια και χαρακτηρισμούς, να ουρλιάξουμε ακόμη και να χειροδικήσουμε. Ο θυμός και η λογική δεν πηγαίνουν ποτέ μαζί.
Για να λυθεί λοιπόν μια παρεξήγηση είναι πολύ σημαντικό και οι δύο να πάρουν την ευθύνη για ότι είπανε και έκαναν. Μπορεί μια συζήτηση να είναι δράση αντίδραση αλλά και στις δύο περιπτώσεις έχουμε επιλογή, είναι το γνωστό fight, flight or freeze. Μπορείς να παλέψεις (fight), να τρέξεις μακριά (flight) ή να παγώσεις (freeze). Μπορεί να αρχίσει να σου φωνάζει κάποιος και να απαντήσεις με τον ίδιο τρόπο να φωνάξεις και εσύ, να φύγεις ή και να παγώσεις να μην πείς τίποτα και να βάλεις τα κλάματα. Κάθε κατάσταση μπορεί να είναι διαφορετική και σε κάθε κατάσταση μπορεί να αντιδράς διαφορετικά.
Πολύ συχνά έχουμε έντονη αντίδραση σε κάτι που είπε ή έκανε κάποιος, γίνεται σχεδόν έκρηξη για κάτι που πολλές φορές είναι μικρό. Αυτό συμβαίνει γιατί το άτομο έχει συσσωρευμένο θυμό από παρόμοιες καταστάσεις που έχουν συμβεί στο παρελθόν του. Ο εγκέφαλος μας κατηγοριοποιεί αναμνήσεις με πολλούς τρόπους και ένας από αυτούς είναι να κατηγοριοποιεί περιστατικά που έχουν κάτι κοινό. Για παράδειγμα, αν είχες μεγαλώσει σε ένα περιβάλλον που σε αγνοούσαν συστηματικά και όταν ξεκινούσες να μιλάς σε διέκοπταν και αλλάζανε θέμα είναι λογικό να έχεις συσσωρευμένο θυμό. Αρκεί λοιπόν κάποιος να σε διακόψει μια φορά και κατά λάθος και να κάνεις έκρηξη. Ο θυμός αυτός είναι από όλες τις φορές που σε διέκοψαν και δεν σεβαστήκανε την ανάγκη σου να εκφραστείς οπότε βγαίνει σαν έκρηξη ηφαιστείου προς το πρόσωπο κάποιου που δεν φταίει και τόσο. Μεταφέρεις δηλαδή τα συναισθήματα του θυμού και της απογοήτευσης σου σε κάποιον που είναι βολικός παραλήπτης των συναισθημάτων αυτών. Πάρε για παράδειγμα τις περιπτώσεις που μπορεί να φωνάξεις σε μία υπάλληλο ή και η υπάλληλος να φωνάξει σε σένα και όλα αυτά λόγω του συσσωρευμένου θυμού.
Είναι σημαντικό λοιπόν για να προχωρήσεις και να λύσεις μια κατάσταση να ζητήσεις συγνώμη, για το δικό σου μερίδιο ευθύνης, για αυτά που είπες, για αυτά που δεν είπες, ξεκινώντας για παράδειγμα με το ‘’νιώθω θυμό και απογοήτευση γιατί περίμενα ότι θα γινόταν αυτό και δεν έγινε’’, νιώθω θυμό και απογοήτευση γιατί ενώ σου είπα ότι δεν θέλω να πάω εκεί, πήγαμε χωρίς να με ρωτήσεις’’. Όταν ξεκινάς με το εγώ νιώθω τότε παίρνεις ευθύνη για τα συναισθήματα σου, για αυτό που ένιωσες και αυτό σου δίνει την δύναμη να το αλλάξεις. Αν ΕΓΩ νιώθω θυμό τότε ΕΓΩ μπορώ να σταματήσω να νιώθω θυμό και αυτό γιατί ο θυμός είναι ένα καταστροφικό συναίσθημα που κάνει κακό στο σώμα σου, μπορεί να ανεβάζεις παλμούς, πίεση, να κάνεις πονοκέφαλο, να έχεις πόνους στο στομάχι κλπ. Σκέψου να το ζείς αυτό κάθε μέρα ή και πολλές φορές μέσα στη μέρα.
Όταν όμως αποδέχεσαι τον θυμό σου και τον εκφράζεις ήρεμα τότε ο άλλος θα σε ακούσει γιατί δεν θα μπεί σε θέση άμυνας, θα τον εκφράσεις με λογικά επιχειρήματα οπότε θα σταματήσει ο θυμός να έχει έλεγχο πάνω σου και θα τον ελέγχεις εσύ. Ο θυμός κρατάει τις τοξικές καταστάσεις κοντά ενώ η αγάπη και η αποδοχή τις απομακρύνει. Ευχήσου σε κάποιον που έχεις θυμώσει να έχει ότι καλύτερο στη ζωή του, να είναι καλά με ότι κάνει και δες πώς νιώθεις μέσα σου, ευχήσου τώρα τα χειρότερα και παρατήρησε πάλι πώς νιώθεις.
Μία παρεξήγηση μπορεί να σου διδάξει πολλά όχι για τον άλλο, αλλά για σένα. Σε βοηθάει να καταλάβεις τι θέλεις και πώς το παρελθόν σου σε έχει τραυματίσει. Άλλες φορές μας ενοχλεί κάτι γιατί ή αντίδραση των άλλων μας θυμίζει πλευρές του εαυτού μας που δεν μας αρέσουν και μας κάνουν να νιώθουμε άβολα.
Δες εδώ λοιπόν πώς επιλύεις μια διαφορά:
- Ξεκαθάρισε μέσα σου αν θές να έχεις αυτόν τον άνθρωπο στη ζωή σου. Αν ναι τότε η πρόθεση σου θα είναι να το λύσετε ήρεμα και όχι ευκαιρία να ξεσπάσεις τον θυμό σου ή να ‘του την πείς’.
- Ζήτησε συγγνώμη για το δικό σου μερίδιο ευθύνης χωρίς να χρησιμοποιείς ζυγαριά για το πόσο δίκαιο είχε ο ένας και πόσο ο άλλος.
- Η συγγνώμη από την μία πλευρά μόνο δεν λειτουργεί, όλοι έχουν ανάγκη να την ακούσουν.
- Προσπάθησε να μπείς στην θέση του άλλου, στα δικά του παπούτσια και άφησε να σου μιλήσει γιατί μπορεί να έχουν συμβεί πράγματα που δεν τα γνωρίζεις.
- Μην πετάς χαρακτηρισμούς, δεν είναι μόνο προσβλητικοί και βάζουν τον άλλο σε άμυνα ή επίθεση αλλά και επειδή ποτέ δεν είμαστε αυτό μόνο. Μπορεί να συμπεριφερθούμε ανώριμα σε μία κατάσταση, αυτό δεν μας κάνει ανώριμους. Σχολίασε την συμπεριφορά, όχι το άτομο.
- Πριν κάνεις την συζήτηση πάρε τον χρόνο σου ώστε να ηρεμήσεις και να επεξεργαστείς την κατάσταση και προσπάθησε να δείς αν έχεις συσσωρευμένο θυμό από άλλες καταστάσεις.
- Πρόσεξε τις προβολές και τον τόνο της φωνής σου. Όταν δύο άνθρωποι φωνάζουν δεν ακούνε ο ένας τον άλλο, παρά μόνο την φωνή τους.
- Μην ΄ψειρίζεις’ τα εσύ είπες και εγώ είπα κλπ, πήγαινε απευθείας στην επίλυση, ‘εγώ νιώθω’.
- Οι άλλοι δεν είναι υπεύθυνοι για αυτά που νιώθεις, ούτε μπορείς να περιμένεις να αλλάξουν για να νιώθεις εσύ καλύτερα. Αλλάζοντας όμως τον τρόπο που νιώθεις και αντιδράς ασυνείδητα αλλάζουν και αυτοί, είναι σαν μια χορογραφία, αν εσύ κάνεις άλλα βήματα ο παρτενέρ θα σε ακολουθήσει, αν δεν σε ακολουθήσει και επιμένει στα παλιά, τότε δεν υπάρχει πλέον χορός.
- Αν παραιτηθείς από την ανάγκη σου να έχεις πάντα δίκαιο και να δικαιωθείς σε κάθε κατάσταση τότε πραγματικά θα ακούσεις και θα νιώσεις τον άλλο και θα έχεις σχέσεις γεμάτο σεβασμό και αγάπη. Αναρωτήσου γιατί νιώθεις την ανάγκη να σου πεί αυτός που έχεις παρεξηγηθεί ή και να σου επιβεβαιώσουν οι άλλοι ότι έχεις δίκαιο;
- Ο καθένας πάντα μπορεί να δεί την δική του συμπεριφορά και στα μάτια του η αντίδραση του ήτανε δικαιολογημένη οπότε δεν μπορεί να περιμένεις να σου πεί ότι έχεις δίκαιο μόνο εσύ, είναι σημαντικό να δείς την δική του εξήγηση/την δική του πλευρά γιατί συμπεριφέρθηκε έτσι.
Οπότε στο τραπέζι της επίλυσης των διαφορών βάλε πάνω την δική σου συγγνώμη γιατί μόνο έτσι μπορείς ουσιαστικά να λύσεις μια διαφορά!
Βιβή Μαρκατοπούλου
Ψυχολόγος
info@vivi-mark.com
ΒΙΒΗ ΜΑΡΚΑΤΟΠΟΥΛΟΥ 